Meslektaşlarımızın ve hukuk ile yakından ilgilenenlerin bildiği üzere takip talebi ve ödeme emrinde bulunması zorunlu olan yabancı para alacağının Türk Lirası karşılığının bulunması zorunludur. Bunun bulunmaması nedeniyle takibin iptaline ya da bu takibe dayanarak açılan davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi uygulamada sıklıkla karşılaşılan ve can sıkıcı bir durumdur.
Zira mevcut sistemde icra takiplerinin UYAP üzerinden açılması bir zorunluluk haline gelmiştir. UYAP ise bilgileri girdikten sonra takip talebine müdahale edilmesi izin vermemektedir. Bu durumda da takip talebine yabancı para alacağının Türk Lirası olarak karşılığının yazılması imkanı kalmamaktadır.
Bu hususa dair bir davamızda istinaf mahkemesi emsal sayılabilecek bir karara imza attı.
Bahse konu istinaf (Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi) ilamına esas olan yerel mahkeme kararında, itirazın iptali davasını inceleyen yerel mahkeme tarafından “6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu(HMK)’nun 114/2. maddesinde diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklı olduğu ve HMK’nın 115/2. Maddesinde de, mahkemece giderilmesi mümkün olmayan bir dava şartı noksanlığı tespit edilirse davanın usulden reddine karar verileceği düzenlenmiştir. Usulüne uygun bir icra takibinin bulunması kamu düzenine ilişkin dava şartlarından olup, HMK’nın 115/1. Maddesine göre ise, mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında taraflarca ileri sürülüp sürülmediğine bakılmaksızın kendiliğinden araştırır. Takip talebi ve ödeme emrinde bulunması zorunlu olan yabancı para alacağının Türk Lirası karşılığının bulunmaması nedeniyle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir. ” gerekçeleri ile; ” Davanın HMK’nın 114/2 ve 115/2 maddeleri uyarınca USULDEN REDDİNE, … ” karar verilmiştir. Bunun üzerine tarafımızca istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Detaylı ve çok kaliteli gerekçeler içeren T.C. İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ’nin 2024/839 E. 2024/1143 K. sayılı kararında yüksek mahkeme bu konuya dair yeni bir karar vermiştir. Bu kararda diğer hususlara ek olarak özellikle “İİK’nın 58. maddesindeki düzenleme, icra takip harcın belirlenmesine ilişkin olup UYAP ortamında başlatılan takiplerde harcın sistem tarafından otomatik olarak hesaplanıp tahsil edildiği anlaşılmaktadır. Takip bu nedenle geçerli olduğundan, Mahkemece işin esası incelenerek bir karar verilmesi gerekirken dava şartı yanlış değerlendirilerek yukarıdaki şekilde karar verilmesi yerinde görülmemiştir.” şeklindeki gerekçesi ile yerel mahkemenin kararının kaldırılmasına ve dosyanın yerel mahkemeye iadesine karar vermiştir.
Özetle, takip talebi ve ödeme emrinde bulunması zorunlu olan yabancı para alacağının Türk Lirası karşılığının bulunmaması hususunun alacaklıdan kaynaklanmadığı durumlarda, eğer ki harcın ödenmesi ile de bu hususun aslında belirlendiği ancak UYAP sistemindeki eksiklik nedeniyle takip talebine işlenemediği de ispatlanırsa, bu eksikliğin takibin iptaline neden olmayacağı karara bağlanmıştır.
Meslektaşlarımıza faydalı olması dileği ile.